اتصالات صنعتی یکی از حلقههای اصلی در صنعت پایپینگ و لولهکشی هستند. هر کجا که لازم است خط لولهای به منظور انتقال سیالات کشیده شود، حتماً پای اتصالات صنعتی نیز به میان میآید. همانطور که میدانید اتصالات صنعتی به لحاظ نوع جنس و کاربردهایشان با یکدیگر متفاوت هستند. حتی نوع سیالاتی که قرار است از خط لولههای احداث شده عبور کنند، میتوانند نوع اتصالات و مقاومت آنها را تعیین کنند.
اتصالات صنعتی که در صنعت پایپینگ مورد استفاده قرار میگیرند به شرح ذیل هستند که هر کدام دارای تعریف خاص خود و کاربری مختص به خود هستند.
انواع اتصالات لوله کشی:
اتصالات مغزی:
معمولاً کاربرد مغزیها به جهت اتصال دو قطعه از اجزای لولهکشی میباشد. یا در مواقعی که لازم است قطر لولهها تغییر کند، از مغزیها استفاده میشود. مغزیها یکی از پرکاربردترین اتصالات صنعتی هستند. به یک قطعه آهن ریختهگری شده که دو سر آن اصطلاحاً دنده شده است، مغزی میگویند. دستهبندی مغزیها به دو شکل است. مغزیهایی با عنوان روپیچ توپیچ و مغزیهایی به نام روپیچ ساده. البته مغزی دیگری در اتصالات صنعتی وجود دارد که هر ۲ سر آن رزوهکاری شده است و معمولاً طول آن کمتر از ۳۰ سانتیمتر است.
درپوش لوله:
یکی دیگر از اتصالات صنعتی که جایگاه و کاربرد خاص خود را دارد، درپوش لوله است. درپوشها برای مسدود کردن لولههایی استفاده میشود که فعلاً قرار نیست از آنها استفادهای شود. معمولاً درپوشهای چهارگوشه برای لولههایی با قطر کمتر و درپوشهای شش گوشه برای لولههایی با قطر بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. در لولهکشیهای ساختمانی برای خط لولههای رزرو و مسدود کردن آنها، از درپوشها استفاده میشود. دریچههای بازدید نیز یکی از موارد استفاده این اتصالات صنعتی هستند.
مهره ماسوره:
اگر قصد داشته باشیم ۲ لوله را به یکدیگر متصل کنیم از مهره ماسوره استفاده میکنیم. مهره ماسورهها از ۳ قسمت تشکیل میشوند. قسمت ابتدایی و انتهایی آنها دارای رزوه میباشد که به آنها نری و مادگی نیز گفته میشود. قسمت وسطی مهره ماسوره نیز به عنوان رابط عمل میکند و عمل وصل کردن ۲ لوله به یکدیگر را انجام میدهد. در مواقعی که لولهای سوراخ یا شکسته شده باشد، با بریدن بخش معیوب لوله و استفاده از مهره ماسوره میتوان عیب ایجاد شده را رفع کرد.
اتصالات صنعتی به شکل سه راهی و چهار راهی:
یکی از پرکاربردترین اتصالات صنعتی رابطها هستند که به اشکال مختلف و برای دستیابی به اهداف مختلف تولید شدهاند. سه راهی ها یکی از آنها هستند. هر کجا بخواهیم انشعاب جدیدی از یک خط لوله داشته باشیم از سه راهی استفاده میکنیم. سه راهی دارای انواع مختلفی است که از جمله آنها میتوان به سه راهی تبدیل، سه راهی معادل و سه راهی ۴۵ درجه اشاره کرد.
چهار راهیها نیز دقیقاً همین کاربرد را دارند، منتها از چهار راهی برای گرفتن ۲ انشعاب مختلف از یک لوله استفاده میشود. یادتان باشد که معمولاً از چهار راهیها جهت انشعابات لولههای کم قطر استفاده نمیشود. به وسیله سه راهیهای تبدیل میتوان لولههایی که دارای قطر متفاوت هستند، را به یکدیگر متصل کنیم و در حقیقت از آنها انشعاب جدیدی بگیریم.
انواع بوشن:
بوشنها نیز یکی از اتصالات صنعتی بسیار مفید میباشند. بوشن وسیلهای است که داخل آن به صورت کامل دنده شده باشد. از بوشنها برای ایجاد اتصال بین لولههایی که قسمت بیرونی آنها دارای دنده باشد، استفاده میشود. قسمت داخلی بوشن که دارای دنده است بر روی قسمت بیرونی لوله که آن هم دارای دنده است، بسته شده و عمل اتصال انجام میشود. بوشن ها به ۳ نوع بوشن تبدیل، بوشن روپیچ توپیچ و بوشن ساده تقسیمبندی شدهاند.
اتصالات صنعتی دیگری مانند زانوییها یا فلنجها نیز وجود دارند که در مقالات بعدی به توضیح مختصری درباره آنها خواهیم پرداخت.