فلنج ها یکی از انواع اتصالات صنعتی هستند که در اتصال لوله ها، دریچه ها، پمپ ها و سایر تجهیزات برای ایجاد یک سیستم لوله کشی به کار می‌روند.
فلنج دومین روش متداول اتصال پس از جوشکاری است. فلنج ها هنگامی استفاده می‌شوند که اتصالات نیاز به برچیدن دارند.
این نوع از اتصالات صنعتی انعطاف پذیری لازم را برای تعمیر و نگهداری فراهم می‌کنند. فلنج لوله ها را به تجهیزات و دریچه های مختلف متصل می‌کند. فلنج ها همچنین دسترسی آسان به تجهیزات برای تمیز کردن، بازرسی یا اصلاح را فراهم می‌کنند.
فلنج ها معمولا برای اتصال، جوش داده شده یا پیچیده می‌شوند. مفاصل فلنج با اتصال دو فلنج به وسیله یک واشر بین آنها برای ایجاد مهر و موم ساخته شده‌اند.
یک فلنج می‌تواند یک حلقه گرد یا دیسک جامد باشد که به لوله های مختلف متصل است و به مایعات و گاز اجازه جریان می‌دهد یا جریان را محدود می‌کند. نصب و راه اندازی اتصالات فلنج معمولا با جوش فلنج بر روی لوله ها تکمیل می‌شود، اما صنایع تولید و تامین اتصالات صنعتی، انواع فلنج های مشترک لبه دار را نیز ارائه می‌دهند که نیاز به جوشکاری ندارند.
اتصالات صنعتی و فلنج ها، با ایجاد سوراخ درپیچ و مهره به طور مساوی، با فلنج تطبیق داده می‌شوند، سپس با الگوی پیچ و مهره ها اتصال می‌یابند. الگوهای سوراخ پیچ و مهره توسط مشخصات صنعتی و یا درخواست مشتری تعیین می‌شود. فلنج ها را می‌توان به روش‌های متفاوتی به شرح زیر طبقه بندی کرد:
- بر اساس انواع اتصال
- بر اساس انواع سطوح فلنج
- بر اساس رتبه بندی درجه حرارت و فشار
- بر اساس انواع جنس تشکیل دهنده
فلنج ها از لحاظ کاربردی انواع مختلفی دارند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
- فلنج گلودار جوشی
- فلنج اسلیپان یا فلنج لغزشی
- فلنج جوشی سوکت
- فلنج لپ جوینت (کف رینگ)
- فلنج کور
فلنج گلودار جوشی: این نوع فلنج به طور گسترده در لوله های فرایند استفاده می‌شود. این نوع از اتصالات صنعتی به دلیل اتصال به یک لوله، به طور قابل ملاحظه ای به سطوح اتصالات یکپارچگی مشترک می‌بخشد. این نوع فلنج ها در فشار و دمای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فلنج گلودار جوشی با توجه به دیگر فلنج ها بسیار بزرگ تر و گران تر است.
فلنج لغزشی: فلنج لغزشی دارای یک سوراخ با قطر خارجی هم اندازه با قطر لوله است، که می‌تواند از آن عبور کند. فلنج بر روی لوله و از داخل و خارج بدنه جوش داده می‌شود. فلنج لغزشی اسلیپان برای کاربرد در شرایط فشار و دمای پایین مناسب است.
این نوع فلنج در اندازه های بزرگ تر برای اتصال لوله های بزرگ به نازل مخزن ذخیره سازی نیز موجود است.
فلنج جوشی سوکت: فلنج جوشی سوکت دارای سوکت ماده است که در لوله نصب شده است. جوشکاری از خارج لوله انجام می‌شود. به طور کلی، از این نوع اتصالات صنعتی در لوله های سوراخ کوچک استفاده می‌شود و فقط برای کاربرد‌های فشار کم و دمای پایین مناسب است.
فلنج لپ جونت یا لبه دار: فلنج لبه دار دو عنصر اساسی دارد، یک انتهای خمیده و یک فلنج پشتی آزاد. در انتهای این نوع فلنج دم خمیده به لوله متصل شده است و فلنج پشتی آزادانه بر روی لوله حرکت می‌کند.
فلنج کور : فلنج کور یک دیسک خالی با یک سوراخ پیچ است. این نوع فلنج ها به همراه نوع دیگری از فلنج مورد استفاده قرار می‌گیرند تا سیستم لوله کشی را از هم جدا کنند. فلنج کور همچنین به عنوان یک پوشش دریچه در کشتی استفاده می‌شود.
هیچ استانداردی وجود ندارد که مشخص کند آیا اتصالات فلنج ممکن است در پروژه های مربوط به اتصالات صنعتی یا شیر‌های صنعتی استفاده شود یا خیر. در یک کارخانه تازه تاسیس شده معمول است که استفاده از اتصالات صنعتی به خصوص اتصالات فلنج را به حداقل برسانند، زیرا برای اتصال دو قطعه لوله فقط یک جوش لازم است.
این مساله موجب صرفه جویی در هزینه های فلنج، واشر، پیچ و مهره، جوش دوم، هزینه NDT برای جوش دوم و غیره می‌شود.
معایب اتصالات فلنج
- هر اتصال فلنج می‌تواند دچار نشتی شود. (بعضی از کارشناسان ادعا می‌کنند که اتصالات فلنج هرگز نشت نمی‌کنند).
- سیستم های لوله کشی فلنج دار نیاز به فضای بیشتری دارند .
- نصب سیستم های لوله کشی فلنج دار گران تر است. (فلنج های کلاه دار مخصوص)
مزایای نصب اتصالات فلنج
- اتصالات فلنج می‌تواند شامل چند لوله کویل باشد و می‌تواند در یک کارگاه تولید شود.
- این لوله کویل می‌تواند در کارخانه بدون نیاز به جوش داده شدن مونتاژ شود.
- (استفاده از اشعه ایکس، آزمایش هیدرولیکی و غیره) در کارخانه ضروری نیست، زیرا این کار در کارگاه انجام شده است.
- نقاشی اتصالات در کارخانه ضروری نیست، زیرا حتی در یک کارگاه نیز این کار انجام می‌شود.
جنس فلنج ها
اتصالات صنعتی و فلنج ها در جنس های مختلف مانند فولاد ضد زنگ، چدن، آلومینیوم، برنج، برنز، پلاستیک و غیره تولید می‌شوند. علاوه بر این، در فلنج هایی با کاربرد‌های خاص، مانند اتصالات و لوله ها، گاهی اوقات جنس لایه های داخلی از موادی کاملا متفاوت با جنس خود فلنج مجهز ساخته می‌شوند.
جنس اتصالات صنعتی و فلنج ها، اساسا در طول انتخاب لوله تنظیم می‌شود، در اغلب موارد، جنس فلنج از مواد مشابه با جنس لوله است.
