ابزار دقیق به تجهیزاتی گفته می‌شود که بر اساس نوع کمیت‌های لازم برای واحد تحت کنترل (که شامل فشار، دما، دبی و دیگر عوامل می‌باشند) با مد نظر داشتن ویژگی‌ها و استانداردهای معین، انتخاب شده و استفاده می‌گردند. ابزار دقیق در واقع زیر ساختی برای سیستم‌های کنترل و اتوماسیون هستند.
وظایف ابزار دقیق به ترتیب شامل اندازه گیری کمیت‌های مختلف فیزیکی مثل دما، فشار و …، انتقال این پارامترها و همچنین نمایش، ثبت و کنترل این پارامترها در پروژه‌ها و فرایندهای صنعتی به طور کاملا دقیق می‌باشد.
طبق تعریفی که از ابزار دقيق ارائه شد، دسته‌بندی این محصولات را می‌توان در سه قسمت کلی در نظر گرفت. ابتدا منتقل کننده ها (ترانسمیتر) که نقش انتقال اطلاعات را بر عهده دارند (نکته قابل ذکر این است که این اطلاعات و مقادیر آن‌ها به صورت سیگنال استاندارد ارسال و منتقل می‌گردند). دسته دوم را می‌توان کنترلرها نامید که شرح وظیفه آن‌ها از نامشان مشخص است، یعنی کنترل میزان رطوبت، فشار و دما را برعهده دارند. سومین دسته نیز نمایشگرها هستند که در اصطلاح تخصصی اندیکیتور نامیده می شوند که اطلاعات مربوط به مقادیر را فقط نمایش می‌دهند، همچون دماسنج، فشارسنج و ….
معرفی تجهیزات ابزار دقیق
- سنسورها:
سنسورها یا حسگرها در تعریف به تجهیزاتی گفته می‌شوند که پارامترهای فیزیکی را حس کرده و آن‌ها را به کمیت‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند. سنسورهای ابزار دقیق نیز نقش اندازه‌گیری کمیت‌ها و تبدیل آن‌ها به سیگنال الکتریکی را دارند. پارامترهایی مانند دما، رطوبت، فشار، وزن، حجم، مغناطیس، و… . - ترانسمیترها:
ترانسمیترها تجهیزاتی هستند که برای عمل اندازه گیری، تبدیل و تقویت قدرت سیگنال‌ها در پروسه‌های بزرگ صنعتی به کار گرفته می‌شوند. معمولا فاصله ترانسمیترها از اتاق کنترل زیاد است و در این شرایط استفاده از این تجهیزات منطقی به نظر می‌رسد. - نمایشگرها:
نشان‌‌دهنده‌ها یا نمایشگرها برای نمایش مقادیر کمیت‌های اندازه گیری شده کاربرد دارند. تجهیزات ابزار دقیق از نمایشگرهایی استفاده می‌کنند که المان‌های ورودی استانداردی دارند. به طور مثال اگر قرار باشد مقدار فشار یک سنسور گزارش و نمایش داده شود باید ورودی‌های استاندارد ولت و آمپر پشتیبانی گردد. - کنترلرها:
مرحله کنترل بعد از مرحله اندازه گیری است. برای نمونه در نظر بگیرید که شما فرضا در یک پروسه قصد دارید دمای یک مخزن آب را کنترل نمایید، چه المان‌هایی نیاز دارید؟ در این شرایط تجهیزات مورد نیاز، شامل کنترلر، ترانسمیتر دما و کنترل ولو است. این تجهیزات باید مقدار انرژی گرمایشی را کنترل نمایند. در فرایند مذکور دمای محاسبه شده از ترانسمیتر دریافت می‌شود و در ادامه واحد کنترلر وظیفه دارد مقدار انرژی گرمایشی را کنترل نماید، برای این کار باید عمل باز و بسته شدن کنترل ولو صورت گیرد تا میزان گرمای مخزن کنترل گردد.
