شیرهای کشویی نوعی از شیرآلات صنعتی هستند که برای باز و بسته کردن جریان سیال استفاده می‌گردند. این شیرها در دو حالت کلی وجود دارند: یا به طور کامل باز هستند یا به طور کامل بسته. این نوع از شیرآلات صنعتی هرگز به عنوان کنترل کننده جریان نباید مورد استفاده قرار بگیرند، چون در طی زمان دچار فرسایش می‌شوند و دیگر کاربرد نخواهند داشت. از مزایای شیرهای کشویی به طور کلی به افت فشار کم، ظرفیت بالا و فرسایش کم می‌توان اشاره کرد.
شیرهای کشویی انواع مختلفی دارند که در این مقاله به معرفی آن‌ها و ساختارشان می‌پردازیم.
شیرهای کشویی از ۵ قسمت مختلف تشکیل می‌شوند:
سرفلکه: سرفلکه در شیرآلات کشویی، وظیفه باز و بسته کردن شیر را دارد.
بدنه: قسمت‌های مختلف یک شیر کشویی به یک بدنه متصل می‌شوند.
بونت: قسمت‌های متحرک شیر کشویی در بونت که قسمت اصلی در این نوع از شیرآلات صنعتی است، قرار دارند.
تریم: سیت رینگ، دیسک و استم تریم را تشکیل می‌دهند.
محور شیر: این قسمت وظیفه جا به جا کردن دیسک شیر را دارد و به طور کلی عامل حرکت دیسک شیر کشویی است.
شیرهای کشویی از نظر دیسک و سیت نیز به چهار نوع تقسیم می‌شوند:
در این مقاله دو نوع اصلی شیرآلات کشویی و سه نوع لبه در شیرهای کشویی مورد بررسی قرار می‌گیرد:
شیر کشویی موازی:
در شیر کشویی موازی، دو دیسک دقیقا در موازات یکدیگر قرار دارند. در این مدل از شیرآلات صنعتی زمانی که دیسک در پایین ترین نقطه خود است، دیسک به سمت خروجی فشرده می‌شود، این امر باعث آب‌بندی بهتر خواهد شد. لازم به ذکر است که با بالاتر بودن فشار سیال، آب بندی در سمت خروجی سیال بهتر خواهد بود. اما از طرف دیگر اگر فشار در قسمت ورود کم باشد آب بندی انجام نخواهد شد. از مزایای این نوع از شیرهای کشویی می‌توان به کاربرد بیشتر برای سیالات با ذرات معلق نسبت به مدل گوه ای نام برد.
شیر کشویی گوه‌ای یا دروازه‌ای:
یکی از پرکاربردترین انواع شیرآلات کشویی، مدل گوه‌ای آن می‌باشد. اما مزیت آن نسبت مدل قبلی چیست؟ در مدل قبلی با پایین بودن فشار در قسمت ورودی مشاهده می‌شد که آب بندی دچار مشکل است، اما در این مدل چه در فشار بالا، چه در فشار پایین و چه در فشار میانی، آب بندی مشکلی نخواهد داشت. همچنین فرسایش در این مدل به علت نوع قرارگیری دیسک، بسیار کم است.
شیر کشویی لبه صلب:
سادگی و قدرت بالای این نوع لبه در شیرها باعث شده پرکاربرد ترین نوع لبه در شیرهای کشویی باشند. این نوع که ساختمان آن یک تکه است بیشتر برای جریان‌های توربلانس مناسب هستند.
شیر کشویی لبه منعطف:
در این نوع از شیرآلات کشویی، در اطراف دیسک فضای تو خالی وجود دارد که عملکرد دیسک را بهبود می‌بخشد.
شیر کشویی لبه شکاف دار:
شیرهای لبه شکاف دار که با نام لبه دیسک دوبل هم شناخته می‌شوند، در آب بندی، بهتر عمل می‌کنند، این نوع شیرها قیمت بالایی دارند و در بازار هم کمتر از مدل‌های دیگر یافت می شود
